Ćwiczenia usprawniające grafomotorykę i sprawność manualną

Ćwiczenia usprawniające grafomotorykę i sprawność manualną

Sprawność grafomotoryczna zdobywana jest w długotrwałym procesie. Proces ten możliwy jest dzięki wielu doświadczeniom związanym z szeroko pojętym ruchem ciała. Jest to nabywanie świadomości ruchu w obrębie części ciała oraz poczucia siebie w przestrzeni. Dzięki zbieraniu informacji, buduje się schemat ruchowy człowieka. Dlatego tak niezbędne są wczesne doświadczenia płynące z ruchu poprzez zabawę, ćwiczenia samoobsługowe i ćwiczenia ruchowe podnoszące ogólną sprawność. Ćwiczenia manualne i grafomotoryczne przeznaczone są przede wszystkim dla dzieci o niskiej sprawności manualnej i grafomotorycznej. Należy dbać o to, aby ćwiczenia były atrakcyjne dla dzieci. Ćwiczenia powinny być wykonywane w atmosferze akceptacji i zabawy. Dla wielu dzieci które nie potrafią nic narysować, wykonanie proponowanych zadań daje szansę przeżycia sukcesu. Ćwiczenia grafomotoryczne spełniają rolę stymulującą i usprawniającą, gdyż wpływają na rozwój motoryki rąk i koordynacji wzrokowo-ruchowej. Korygują nieprawidłowe nawyki ruchowe i utrwalają właściwe, konieczne podczas pisania i rysowania.

Cel ćwiczeń

• Poprawienie sprawności manualnej, by dziecko mogło radzić sobie w czynnościach

  wymagających wykonywania drobnych, precyzyjnych ruchów ręki

• Rozwijanie motoryki małej i koordynacji wzrokowo-ruchowej

• Doskonalenie orientacji przestrzennej i orientacji w schemacie własnego

ciała

• Korygowanie nieprawidłowych nawyków ruchowych : nieprawidłowe napięcie

  mięśniowe dłoni, nieprawidłowe trzymanie przyborów w ręce,

• Usprawnianie umiejętności prawidłowego posługiwania się przyborami piszącymi

• Stymulowanie ogólnego rozwoju

• Rozwijanie zainteresowań dziecka

• Pomagają dziecku w osiągnięciu gotowości do nauki pisania

• Zapobieganie i pokonywanie trudności w nauce

• Zajęcia manualne pełnią rolę relaksacyjną,uspokajającą i ćwiczącą koncentrację uwagi

Wskazania do wykonywania ćwiczeń grafomotorycznych

• Niski poziom graficzny rysunków, pisma

• Niechęć do rysowania i pisania

• Zła pozycja ciała podczas pisania i rysowania

• Nieprawidłowy sposób trzymania przyborów

• Niewłaściwe napięcie mięśniowe ręki

• Szybkie męczenie podczas pisania i rysowania

• Zbyt wolne tempo pisania i rysowania

Ćwiczenia manualne i grafomotoryczne

Ćwiczenia motoryki dużej

• Luźne wymachy rąk, krążenie ramion, klaskanie,

• Rzuty, chwyty piłki, różnorodne zabawy z piłką, woreczkiem,

• Zamalowywanie dużych powierzchni ograniczonych konturem, pogrubianie konturów dużych rysunków

• Chodzenie po wyznaczonym torze

• Podskoki,przeskoki

• Kreślenie w powietrzu dużych, płynnych swobodnych ruchów w kształcie kół

• Podnoszenie przedmiotów i kładzenie ich w wyznaczone miejsce

Ćwiczenia motoryki małej

• Chwytanie przedmiotów całą dłonią,małych przedmiotów palcami i manipulowanie nimi

• Otwieranie i zamykanie pudełek

• Dotykanie przedmiotów o różnej fakturze

• Nawlekanie koralików, makaronu

• Cięcie nożyczkami materiałów tekstylnych oraz papierniczych

• Praca z komputerem – posługiwanie się myszką, klawiaturą

• Szycie

• Konstruowanie z klocków różnych figur, kształtów

• Wypełnianie konturów kredką, farbą

• Wypełnianie plasteliną dużych wzorów i figur

• Wypełnianie konturów kawałkami papieru

• Składanie obrazka z części

• Układanie klocków, patyczków według wzoru lub własnego pomysłu

• Rysowanie szlaczków po śladzie, uzupełnianie szlaczków

Ćwiczenia koordynacji wzrokowo – ruchowej

• Swobodne, luźne ruchy rąk

• Kreślenie dużych , płynnych linii, wykonywanych całą ręką i ramieniem

• Kreślenie w powietrzu ręką, chorągiewką,

• Kreślenie na tablicy kolorową kredą, na piasku patykiem lub palcem,na dużym arkuszu farbą, kredą, węglem

• Wymijanie i pokonywanie łatwych przeszkód

• Ćwiczenia równoważne

• Kolorowanie dużych figur na papierze, tablicy- farbą,kredką,kredą

Ćwiczenia usprawniające precyzję i koordynację wzrokowo-ruchową

• Formowanie małych kulek z bibuły i naklejanie ich

• Lepienie z plasteliny różnych figur

• Wycinanie obrazków nożyczkami

• Montowanie konstrukcji z gotowych elementów

• Układanie obrazków z części

• Dopasowywanie przedmiotów do otworów o różnych kształtach

• Wydzieranie

• Wycinanie po linii prostej i falistej

• Obrysowywanie szablonów

• Rysowanie po liniach

• Rysowanie labiryntów

• Kalkowanie, kopiowanie

• Zakreskowywanie, zamalowywanie obrazków

• Łączenie kropek

• Pisanie wzorów literopodobnych

Zabawy z palcami

• Uderzanie czubkami palców o blat stołu w różnym tempie

• Przeplatanie palców

• Zabawy paluszkowe ( szczególnie u dzieci, które jeszcze nie dojrzały do ćwiczeń takich jak konstruowanie, wydzieranie, wycinanie, lepienie, „Auto”, „Biedronka”, „Gość”, „Kanapka”, „Paluszek i gruszka”

Ćwiczenia usprawniające mięśnie dłoni i palców

• Modelowanie z mas plastycznych

• Zwijanie włóczki

• Bazgranie kredką na papierze

• Ugniatanie papierowych kul, rzucanie nimi

• Rysowanie kół na zmianę prawą i lewą ręką

• Wydzieranie, wycinanie

• Rysowanie, malowanie ruchami poziomymi, pionowymi, falistymi,okrężnymi

• Odwzorowywanie, obrysowywanie, kalkowanie, stemplowanie

• Pisanie i rysowanie po śladzie ciągłym, liniowym i kropkowanym

• Wciskanie pinezki w tablicę korkową

• Obrysowywanie szablonu wewnętrzne i zewnętrzne

• Kopiowanie bez odrywania ręki

• Układanki klockowe, wtyczkowe z zachowaniem stopniowania trudności na wzorze, według wzoru i bez wzoru

• Nawlekanie koralików, przewlekanie sznurków przez otworki

• Ściskanie piłeczek

• Nauka prawidłowego trzymania przyboru do pisania, prawidłowe trzymanie kredki, ołówka, flamastra, ułożenie rąk podczas rysowania

Ćwiczenia graficzne

• Rysowanie na papierze gładkim, w kratkę, w linie

• Rysowanie węglem, pisakiem, kredkami

• Malowanie farbami – plakatówką, farbami klejowymi

• Kreślenie linii pionowych i poziomych po śladzie i samodzielnie

• Łączenie liniami punktów

• Obrysowywanie szablonów figur geometrycznych

• Odtwarzanie kształtu liter i prostych wyrazów według wzoru

• Opracowanie kształtu poszczególnych liter i ich połączeń

Ćwiczenia usprawniające sprawność grafomotoryczną

• Ćwiczenia graficzne, kreślenie po śladzie różnych linii, szlaczków literopodobnych,liter oraz wyrazów

• Ćwiczenia w prawidłowym trzymaniu przyboru do pisania

• Wyrabianie orientacji co do kierunku pisania

• Zamalowywanie małych powierzchni – kontury, stemple

• Wklejanie wycinanek w uprzednio przygotowany kontur

• Kalkowanie

• Kolorowanie obrazków o zaznaczonych konturach

• Przetwarzania obrazu wzrokowego na graficzny

• Rysowanie dywanika

• Wydzieranki

• Wyszywanie, haftowanie

• Majsterkowanie oraz wykonanie ludzików i zwierząt z materiału przyrodniczego

opracowała: mgr Katarzyna Grabowska

Literatura:

R.Naprawa, K. Maternicka, A.Tanajewska „Indywidualne Programy Edukacyjno-Terapeutyczne” , Harmonia, Gdańsk 2008

A.Franczyk, K. Krajewska „Skarbiec nauczyciela-terapeuty”, Impuls, Kraków 2005

M. Bogdanowicz „Przygotowanie do nauki pisania, ćwiczenia grafomotoryczne według Hany Tymichowej”, Harmonia, Gdańsk 2015

K. Sąsiadek „Zabawy paluszkowe”, Media Rodzina , Poznań 2005