Artykuły filtrowane wg daty: kwiecień 2023 - Zespół Szkół im. Marka Kotańskiego w Inowrocławiu

Pan Tomasz Wasilewski Grupa Dawny Inowrocław opisał na FB hisorię budynku, w któym mieści się obecnie nasza Szkoła. Za zgodą autora zamieszczamy treść postu na szkolnej stronie.

"Pisałem o domach w Inowrocławiu, których już nie ma. Dzisiaj o Szkole Podstawowej nr 8 przy ul. Solankowej w Inowrocławiu. Tej szkoły też już nie ma. Co prawda, od 1972 r. jest w Inowrocławiu przy ul. Władysława Łokietka Szkoła Podstawowa nr 8 ale z dawniejszą szkoła łączy ją jedynie numer.

Zachował się budynek szkoły. Został on wybudowany pod koniec XIX w dla prywatnej wyższej szkoły dla dziewcząt. W latach 1892-1898 w szkole tej kierowanej przez Jadwigę Muller uczyła się Bolesława Kompf długoletnia, zasłużona nauczycielka i dyrektorka żeńskiego liceum im. Marii Konopnickiej. Od strony miasta, oddzielony był murem i budynkami gospodarczymi wraz z ubikacjami od kamienicy znanego inowrocławskiego kupca Teodora Orłowskiego. Od zachodu szkoły był ogród uprawiany przez uczniów. Obecnie na terenie ogródka wybudowano budynek dla harcerzy. Za szkołą znajdował się dziedziniec a dalej boisko szkolne. Przy boisku stała niewielka sala gimnastyczna. Od południa szkoła graniczyła z ogrodami.

W 1919 r., z powodu opuszczenia szkoły przez polskie uczennice, przekształcono ją w niemieckie gimnazjum koedukacyjne. W 1926 uczęszczało do niego, do sześciu oddziałów, 68 uczniów i 46 uczennic. Dyrektorem był Walter Schultz. W szkole nauczało 10 nauczycieli. W pierwszej połowie 1939 roku władze miasta za działalność antypolską, zarekwirowały budynek szkoły niemieckiej. Podczas II wojny św. Niemcy zorganizowali tutaj szkołę średnią niższego szczebla, tzw. Mittelschule. W1942 roku uczęszczało do niej 143 uczniów, których uczyło siedmiu nauczycieli. Klęska Wehrmachtu na wschodzie spowodowała masowy napływ z tamtych terenów Niemców rosyjskich tzw. Russlanddeutsche oraz rannych żołnierzy. W1944 r. przybyło do Inowrocławia około 10 000 takich osób. Brakowało dla nich mieszkań, więc zakwaterowano ich w szkołach oraz barakach. Dotyczyło to także szkoły przy ul. Solankowej wówczas Adolf Hitler Strasse.

Po II w. św. utworzono Szkołę Powszechną nr 8. Największym problemem był kompletny brak sprzętów szkolnych oraz pomocy naukowych Już czerwcu 1945 r., do 5 klas pierwszych, 2 drugich, trzecich i piątych uczęszczało 429 uczniów. Wiele dzieci powinno było już skończyć szkołę a uczyło się w niższych klasach. Taki dziwny podział klas w szkole był spowodowany polityką oświatową okupanta. Heinrich Himmler wydał rozporządzenie w myśl którego, dla nieniemieckiej ludności wschodu nie mogły istnieć wyższe szkoły niż czteroklasowa szkoła ludowa. Celem takiej szkoły miało być wyłącznie proste liczenie najwyżej do 500, napisanie nazwiska, nauka, że nakazem bożym jest posłuszeństwo wobec Niemców, uczciwość, pilność i grzeczność. Czytania nie uważano za koniecznie.

Rejon szkolny to teren dzielnicy uzdrowiskowej oraz tzw.”Kruk” czyli osiedle za wiaduktem pakoskim, oraz ul. Sikorskiego.

Pierwszym kierownikiem szkoły był Józef Mazur a nauczycielami Antoni Gryczka, Stanisława Gryczka, Stanisława Faber, Maria Zielonacka, Maria Janowska, Janina Wiadrowa, Halina Kurzawska, Jan Wnuk, Helena Smoczkiewicz.

Przy szkole istniała niewielka sala gimnastyczna. W tym czasie jedyna wśród szkół podstawowych.

Sala gimnastyczna uległa spaleniu w 1980 roku.

Istnieje niewiele dokumentów dotyczących szkoły a jej kronikę podobno zabrała nauczycielka po likwidacji. Z pamięci wymienię więc nauczycieli, uczących w latach 50-tych i 60-tych. Około 1952 roku kierownikiem szkoły został Maksymilian Stępa. Każdego 1 września podczas inauguracji roku szkolnego, wspominając napad Niemiec na Polskę, wzruszał się do łez.

Maria Janowska uczyła kl I-III oraz języka polskiego , Maria Zielonacka ( 1902-1979 ) uczyła matematyki (przed wojną historii), - działaczka harcerska, Władysław Berent-historyk, Mieczysław Ciejek – biolog – pamiętam jak żarliwie propagował światopogląd materialistyczny, Zenon Jaźwierski (1931-2011) – nauczyciel WF-u - doskonały trener koszykówki, Teodozja Leśna- nauczycielka języka polskiego i muzyki, Cylka – uczyła religii, Wanda Pelc- rusycystka, Hanna Laudencka, Janina Cichocka - matematyczka, Pelagia Świtek- z-ca kierownika-prace ręczne , Stefan Weber (1903 -1965) – ppor. żołnierz spod Monte Cassino- muzyka, prowadził chór szkolny, Słowik – biblioteka szkolna, Bogusława Nowicka-Deskiewicz- chemia, Zygmunt Deskiewicz, Iwona Sikorska, Maria Jaskólska, Irena Drzewiecka, Kurzawska Halina- klasy I-III, Irena Berent – klasy I-III, Alfons Litwicki – fizyka oraz Filomena Kaczmarek-Deskiewicz – kl. I-III i WF. Przez pewien czas religii uczył ks. Franciszek Kokowski, wikary z parafii św. Józefa. Ze względu na niski wzrost i kręcone włosy był nazywany„Aniołkiem”.

Pelagia Świtek reżyserowała a Filomena Deskiewicz opracowywała choreografię do przedstawień, wystawianych następnie w Teatrze Miejskim. Były to „Królowa Śniegu”, „Baśń o zaklętym kaczorze”, „Maja Calineczka”, Przygody Żaczka Szkolaczka”. Główne role grała w nich Wanda Król. Przedstawienia te oglądała młodzież z wszystkich szkół miejskich. Zresztą nie tylko młodzież.

Lata mojej nauki w tej szkole (1956-1963) to okres kiedy patrzyliśmy w oblicza na zawieszonych w klasach zdjęciach I sekretarza PZPR Władysława Gomułki oraz premiera Józefa Cyrankiewicza. Pamiętam, że przekonywano nas, że kiedy zapanuje ustrój komunistyczny to będzie czas powszechnej szczęśliwości. Widać było, że starsze nauczycielki takie jak panie Maria Janowska i Maria Zielonacka nie do końca akceptowały powojenną rzeczywistość.

W latach 50 tych i 60 tych zdarzało się jeszcze wymuszanie dyscypliny stosowaniem kar cielesnych. Częste było karanie całej klasy lub poszczególnych uczniów aresztem, czyli pozostawaniem w szkole po lekcjach.

W szkole na parterze mieszkał Władysław Berent a na II piętrze wieloletni woźny Stanisław Grobelski z żoną Jadwigą.

W piwnicy była kuchnia z ogromnymi kotłami które pozostały po niemieckim lazarecie. Tam też w jakieś szczególne dni, na przykład z okazji Dnia Dziecka, pieczono placki z mąki kukurydzianej otrzymywanej z darów od „cioci” UNRRY.

Na szczególną uwagę zasługuje fakt iż poziom nauczania w „starej ósemce” był bardzo wysoki. Wielu uczniów z tej szkoły kontynuowało naukę w szkołach średnich zdając świetnie wstępne egzaminy. Zwłaszcza w latach 1956-65 dostać się do szkoły średniej z uwagi na wyż demograficzny nie było łatwo.

Po wybudowaniu nowych szkół podstawowych nr 6 i nr 11 władze oświatowe w 1969 r. podjęły decyzję o likwidacji szkoły.

W 1969 r. do budynku po zlikwidowanej szkole podstawowej przeniosła się z ulicy Dworcowej Zasadnicza Szkoła Zawodowa Dokształcająca dla Pracujących. Wykształciła ona większość inowrocławskich rzemieślników, fryzjerów, piekarzy i innych. Dyrektorem tej szkoły do roku 1978 był Franciszek Witkowski a następnie Maria Łożykowska. Budynek szkoły został wyremontowany a budynki gospodarcze przy boisku szkolnym rozebrane.

Po przeniesieniu Zasadniczej Szkoły Zawodowej do Zespołu Szkół Zawodowych nr 2 przy ul Sienkiewicza i Zespołu Szkół Mechanicznych, budynek szkoły stał się do dnia dzisiejszego siedzibą dla Zespołu Szkół im. Marka Kotańskiego. W 2018 r. oddano do użytku nowo wybudowaną halę gimnastyczną.

Tekst ten powstał przy pomocy byłej nauczycielki „ósemki” pani Filomeny Deskiewicz oraz kolegów z tej szkoły Jacka Szeteli, ks. prof. Antka Swobody, Andrzeja Wiśniewskiego i moich sióstr Jagusi i Danuty."