„Na głos o depresji” - Artykuł - Depresja dzieci i młodzieży

DEPRESJA DZIECI I MŁODZIEŻY
O ostatnich latach obserwuje się coraz więcej przyp adków dzieci i młodzieży, u których występują mniej lub bardziej nasilone objawy depresji. Na alarm biją lekarze psychiatrzy,
terapeuci, pedagodzy szkolni. Zjawisko to niepo kojąco poszerza się i niezależnie od różnic w teoretycznych rozważaniach, trudno go nie zauważyć.
Jednym z wielu niezbędnych działań w obszarze zdrowia psychicznego młodych ludzi jest edukacja skierowana do nich samych oraz do rodziców. Dorastający czło wiek powienin mieć dostęp do wiedzy (poprzez media, udział w szkolnych zajęciach profilaktycznych, rozmowę z pedagogiem,ze specjalistą,itd), która umożliwi mu wstępne chociażby zorientowanie sie w tym, co się z nim dzieje.
Informacja, że coś czego doświadc za jest niepokojące, może być pierszym impulsem do poszukiwania pomocy. Nieraz jest tak, że młody człowiek bagatelizuje swoje objawy, na przykład z obawy przed tym co się będzie działo dalej, i sam nie powie, że coś jest nie tak. Albo uparcie odmawia podj ęcia współpracy, rozmowy. Wówczas szczególnie ważnym ogniwem jest zainteresowany i minimalnie chociaż zorientowany rodzic.
Z praktyki wielu specjalistów, również z pracy zespołu OTU Ośrodka Profilaktyki, wynika, że wiedza rodziców na temat zjawiska depr esji dzieci i młodzieży jest w dużym stopniu bardzo ogólna. Nie jest to zarzut prawdopodobnie większość z nich, jeśli miała kontakt z chorą na depresję osobą, był to jakiś dorosły, nie dziecko czy nastolatek. Reakcje dorosłych na temat depresji wśród mł odych ludzi bywają różne, od przerażenia poprzez minimalizowanie, po zaprzeczanie. Wielu rodzicom wydaje się, że dzieci i młodzież nie zapadają na tak poważne problemy, są skłonni uważać, że to przesadzone wymysły współczesnego świata. Prawdopodobnie jest wielu rodziców, którzy zwyczajnie obawiają się diagnozy tego rodzaju kłopotów o własnego dziecka. Nie wiedzą jak pomóc, gdzie szukać specjalistów i co dalej będzie się działo z ich dzieckiem. Zdarzają się skrajne reakcje w postaci zaprzeczania stawianej di agnozie. Rodzice objawy dziecka tłumaczą jako przejaw lenistwa, manipulacji czy chęć zwrócenia na siebie uwagi.
Bywają osoby, które minimalizują kłopot, fałszywie sie pocieszaja, że te trudności są chwilowe, zaraz przejdą.
Niezależenie od źródeł różnych p ostaw rodziców, wyposażony w rzetelną wiedzę rodzic jest szansą na interwencję wobec dziecka.
OBRAZ DEPRESJI OBJAWY
➢ Diagnozowanie depresji odbywa się na podstawie takich samych kryteriów jak u dorosłych, ale obraz depresji jest zgoła inny a objawy c zęsto niespecyficzne.
➢ Wiele objawów występujących o nastolatków w okresie dojrzewania ma charakter depresyjny co nie oznacza, że występuje u nich depresja kliniczna. O tym zawsze decyduje
lekarz, natomiast każda zmiana i pogorszenie funkcjonowania dziecka powinna być skonsulowana ze specjalistą (lekarzem, psychologiem , terapeutą).
CO POWINNO ZANIEPOKOIĆ?
ZABURZENIA NSATROJU
✓ U młodszych dzieci częściej niż smutek i przygnębienie obserwuje się rozdrażnienie i złość, mogą zdarzać sie wybuchy krzyku, płacz u. Kilkuletnie dzieci nie potrafią tak jak starsze powiedzieć co czują, z zewnątrz jednak widoczna jest ich irytacja i zniecierpliwienie.
✓ Nastolatkowie częściej mówią o przygnębieniu, smutku, poczuciu osmotnienia, nawet Nastolatkowie częściej mówią o przygnębieniu, smutku, poczuciu osmotnienia, nawet w sytaucji gdy prowadzą życie towaw sytaucji gdy prowadzą życie towarzyskie, spotykają się ze znajomymi.rzyskie, spotykają się ze znajomymi.
✓ Brak motywacji do działania, niechęć po podejmowania aktywności, poczucie znużenia Brak motywacji do działania, niechęć po podejmowania aktywności, poczucie znużenia –– "nic mi się nie chce", "nie mam siły"."nic mi się nie chce", "nie mam siły".
✓ Reaktywność nastroju Reaktywność nastroju –– nie zawsze młody człowiek jest tylko zobojętniały na to co dzieje nie zawsze młody człowiek jest tylko zobojętniały na to co dzieje się się wokół wokół –– pewne wydarzenia zewnętrzne mogą go rozweselić, poprawić nastrój. Jednak pewne wydarzenia zewnętrzne mogą go rozweselić, poprawić nastrój. Jednak nie trwa to długo i powraca stan przygnębienia. Zmienność nastroju jest ważnym sygnałem nie trwa to długo i powraca stan przygnębienia. Zmienność nastroju jest ważnym sygnałem ostrzegawczym.ostrzegawczym.
✓ Brak odczuwania przyjemności Brak odczuwania przyjemności –– wiekszość aktywności podejmowanych przezwiekszość aktywności podejmowanych przez mmłodego łodego człwieka nie przynosi już radości, często porzuca on swoje dotychczasowe zainteresowania, człwieka nie przynosi już radości, często porzuca on swoje dotychczasowe zainteresowania, rezygnuje ze spotkań towarzystkich, izoluje się. Nie oznacza to, że sie znudził. Raczej nie rezygnuje ze spotkań towarzystkich, izoluje się. Nie oznacza to, że sie znudził. Raczej nie jest już w stanie odczuwać przyjemności i cierpi z tego powodu. Czujest już w stanie odczuwać przyjemności i cierpi z tego powodu. Czuje głownie pustkę.je głownie pustkę.
✓ Depresyjna ocena rzeczywistości Depresyjna ocena rzeczywistości –– młody człowiek nie wierzy w siebie, znacznie obniża się młody człowiek nie wierzy w siebie, znacznie obniża się jego poczucie własnej wartości, uważa się nic mu się nie udaje i nie uda w przyszłości. jego poczucie własnej wartości, uważa się nic mu się nie udaje i nie uda w przyszłości. Brzdo częśto towarzyszy temu poczucie winy i skłonność do Brzdo częśto towarzyszy temu poczucie winy i skłonność do obwiniania się za wszystko co obwiniania się za wszystko co wydarza się jemu i innym.wydarza się jemu i innym.

POGORSZENIE WYNIKÓW W NAUCE I MOŻLIWOŚCI POZNAWCZYCH:
✓ Wyraźne osłabienie możliwości intelektualnych Wyraźne osłabienie możliwości intelektualnych –– pojawiaja sie trudności w funkcjonowaniu pojawiaja sie trudności w funkcjonowaniu w podstawowym obszarze, czyli w szkole. Dziecko otrzymw podstawowym obszarze, czyli w szkole. Dziecko otrzymuje gorsze stopnie, pojawiają się uje gorsze stopnie, pojawiają się kłopoty w nauce kłopoty w nauce –– trudności w koncentracji uwagi, skupieniu się i zapamiętywaniu chociaż trudności w koncentracji uwagi, skupieniu się i zapamiętywaniu chociaż wcześniej uczyło sie dobrze.wcześniej uczyło sie dobrze.
✓ Początkowe unikanie chodzenia do szkoły, wagary mogą zakończyć się odmową Początkowe unikanie chodzenia do szkoły, wagary mogą zakończyć się odmową wychodzenia do szkoły w ogólewychodzenia do szkoły w ogóle. Kolejne niepowodzenia pogłębiają frustrację i niską . Kolejne niepowodzenia pogłębiają frustrację i niską samoocenę. Często oskarżenia o lenistwo i przypisywanie dziecku złych intencji pogarsza samoocenę. Często oskarżenia o lenistwo i przypisywanie dziecku złych intencji pogarsza sytuację i wzmaga opór przed poworotem do szkoły.sytuację i wzmaga opór przed poworotem do szkoły.

PROBLEMY ZDROWOTNE
✓ Dolegliwości somatyczne, zdrowotne mogą byDolegliwości somatyczne, zdrowotne mogą być manifestacją emocji dziecka. Dzieje się tak ć manifestacją emocji dziecka. Dzieje się tak zwłaszcza u młodszych dzieci. Występują bóle głowy, brzucha, brak apetytu, moczenie zwłaszcza u młodszych dzieci. Występują bóle głowy, brzucha, brak apetytu, moczenie nocne. Takie kłopoty pojawiają sie co jakiś czas, np. w sytaucji większego napięcia czy nocne. Takie kłopoty pojawiają sie co jakiś czas, np. w sytaucji większego napięcia czy stresu i mijają. Jeśli nie mają potwistresu i mijają. Jeśli nie mają potwierdzenia w badaniach lekarskich, często rodzice traktują erdzenia w badaniach lekarskich, często rodzice traktują je jako sposób na unikanie, np. szkoły. Wówczas nieco "uspokojony" rodzic później zgłosi je jako sposób na unikanie, np. szkoły. Wówczas nieco "uspokojony" rodzic później zgłosi się do psychiatry czy psychologa.się do psychiatry czy psychologa.
✓ U nastolatków dolegliwości bólowe są podobne, dodatkowo mogą wystąpić: nagłU nastolatków dolegliwości bólowe są podobne, dodatkowo mogą wystąpić: nagły spadek y spadek lub wzrost wagi ciała oraz kłopoty ze spaniem. Młody człowiek ma trudności w zasypianiu lub wzrost wagi ciała oraz kłopoty ze spaniem. Młody człowiek ma trudności w zasypianiu lub wybudza się w nocy. lub wybudza się w nocy.
✓ Często występują także: napady duszności, ucisk w klatce piersiowej, dolegliwości układu Często występują także: napady duszności, ucisk w klatce piersiowej, dolegliwości układu pokarmowego.pokarmowego.

ZABURZENIA ZACHOWANIA
✓ To szeTo szeroka gama zachowań, które polegają na niepodejmowaniu przez nastolatka czynności, roka gama zachowań, które polegają na niepodejmowaniu przez nastolatka czynności, których oczekuja od niego rodzice czy nauczyciele, np. wagary, obojętnośc wobec których oczekuja od niego rodzice czy nauczyciele, np. wagary, obojętnośc wobec obowiązków domowych. Nastolatek może także łamać zakazy i nakazy: nadużywać obowiązków domowych. Nastolatek może także łamać zakazy i nakazy: nadużywać alkoholu i narkotyalkoholu i narkotyków, wcześnie podejmować inicjację seksualną, łamać normy prawne.ków, wcześnie podejmować inicjację seksualną, łamać normy prawne.
➢ Depresja może manifestować sie poprzez zachowania agresywne wobec siebie i otoczenia Depresja może manifestować sie poprzez zachowania agresywne wobec siebie i otoczenia -- nastolatek może podejmować akty autoagresji. Dokonuje samouszkodzeń, tnie ręce, uda, ale nastolatek może podejmować akty autoagresji. Dokonuje samouszkodzeń, tnie ręce, uda, ale także może rtakże może rozdrapywać rany, krosty, wyrywać włosy.ozdrapywać rany, krosty, wyrywać włosy.
➢ Myśli rezygnacyjne, samobójcze, nasilone zainteresowanie tematyką śmierci, Myśli rezygnacyjne, samobójcze, nasilone zainteresowanie tematyką śmierci, demonstracyjne wypowiedzi na ten temat.demonstracyjne wypowiedzi na ten temat.
➢ Podejmowanie prób samobójczych.Podejmowanie prób samobójczych.

CO ROBIĆ I KIEDY?
Przede wszystkim nie wolno bagatelizować problemów dziecka. Ważne, by mu uwierzyć i emów dziecka. Ważne, by mu uwierzyć i potrakować poważnie. Nie warto odkładać spraw "na później" w nadziei, że kłopot sam sie potrakować poważnie. Nie warto odkładać spraw "na później" w nadziei, że kłopot sam sie rozwiąże. Depresja w skrajnych przyppadkach może być chorobą śmiertleną.rozwiąże. Depresja w skrajnych przyppadkach może być chorobą śmiertleną.
Dlatego, przypadku występowania niepokojących sygnałów należy zgłosić sie do specjalistynależy zgłosić sie do specjalisty-- lekarza psychiatry, psychologa, terapeuty. Pedagog szkolny także wskaże gdzie szukać pomocy. lekarza psychiatry, psychologa, terapeuty. Pedagog szkolny także wskaże gdzie szukać pomocy. Porady można zasięgnąć także u lekarza rodzinnego. Porady można zasięgnąć także u lekarza rodzinnego.
Należy pamiętać, że myśli samobójcze są bezwzględnym wskazaniem do kontaktu u z psychiatrą, a w sytaucji podjęcia próby samobójczej z psychiatrą, a w sytaucji podjęcia próby samobójczej -- należy wzywać pogotowie ratunkowe należy wzywać pogotowie ratunkowe lub zgłosić się do Izby Przyjęć. lub zgłosić się do Izby Przyjęć.

Na terenie miasta Inowrocławia pomoc można użyskać w:

Ośrodku Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Uzależnień

ul. Toruńska 2626
tel. 52 525 65 99

tel. 52 357 43 89

Ośrodku Interwencji Kryzysowej przy PCPR

ul. Mątewska 17

tel. 52 359 22 49

Można równiez skorzystać z telefonu zaufania:

➢ dla rodziców i nauczycieli tel. 800 100 100 (Fundacja Dajmy Dzieciom Siłę)dla rodziców i nauczycieli tel. 800 100 100 (Fundacja Dajmy Dzieciom Siłę)
➢ dla dzieci i mdla dzieci i młodzieży tel. 116 111 (Fundacja Dajmy Dzieciom Siłę)łodzieży tel. 116 111 (Fundacja Dajmy Dzieciom Siłę)
➢ dla osób w stanie kryzysu psychicznego 800 702 222 (Fundacja Itaka)dla osób w stanie kryzysu psychicznego 800 702 222 (Fundacja Itaka)