Wycieczki edukacyjne jedną z form prowadzenia zajęć indywidualnego nauczania.
Indywidualne nauczanie prowadzone jest dla uczniów nie zakwalifikowanych do kształcenia klasowo-lekcyjnego na podstawie orzeczenia poradni psychologiczno-pedagogicznej.
Nauczanie to polega na kształceniu ucznia w zaciszu domowym przez wyznaczonego nauczyciela bądź nauczycieli. W tym systemie edukacji uczeń poznaje świat bardziej od strony teoretycznej aniżeli praktycznej, gdyż nie obcuje bezpośrednio z naturą, nie uczestniczy w życiu zewnętrznego środowiska społecznego, jest izolowany od innych uczniów indywidualnie nauczanych. To pozbawia go możliwości nawiązywania typowych relacji między rówieśnikami tej samej szkoły. Brak kontaktów i komunikacji uniemożliwia uczniom nawiązanie więzi koleżeńskich, pozbawia możliwości integrowania się ze społecznością szkolną oraz identyfikowania ze szkołą i jej patronem.
Uczeń indywidualnie nauczany nie ma możliwości funkcjonowania w grupie, a zatem jego proces uspołecznienia jest utrudniony. Te mankamenty indywidualnego nauczania można zminimalizować poprzez włączenie uczniów do współorganizowania lub uczestniczenia w różnego rodzaju uroczystościach, imprezach, konkursach o charakterze klasowym lub ogólnoszkolnym, organizowanych w szkole lub poza nią.
Inną ciekawą i niezwykle pożyteczną formą indywidualnego nauczania jest prowadzenie niektórych zajęć w formie wycieczek edukacyjnych. Stanowią one doskonałą okazję do integrowania uczniów, uspołecznienia ich a także oddziaływania wielozmysłowego na nich, co stanowi duży walor metodyczny.
Każde zajęcia prowadzone w formie wycieczek edukacyjnych dostarczają nowej wiedzy i nowych wrażeń. Zdobyte tą drogą wiadomości są trwalsze i głębiej wpisują się w pamięć uczniów. Aby te wycieczki spełniły oczekiwane efekty dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, muszą być starannie przygotowane i przeprowadzone. Wszyscy uczestnicy muszą znać wcześniej cel i tematykę wycieczki. Robi się to na zajęciach poprzedzających wycieczkę. Z kolei na zajęciach po wycieczce dowiadujemy się od uczniów, gdzie byli, co widzieli, co im najbardziej się podobało.
Okazuje się, że z tej formy zajęć są zadowoleni nie tylko uczniowie, ale również ich rodzice. Dowodem na to jest dopytywanie się o kolejną wycieczkę edukacyjną, bowiem stanowią one dodatkową atrakcję w ich nieraz monotonnym życiu. Ponadto podnoszą ich niskie poczucie własnej wartości i utrwalają przekonanie, że są uczniami jednej szkoły.
Praktyka wykazuje, że najłatwiej zorganizować te zajęcia przez dwóch lub trzech nauczycieli dla kilkuosobowej grupy uczniów, których uczą. Wtedy każdy z uczniów ma zapewnianą należytą opiekę i bezpieczeństwo. Z kolei załatwianie wszelkich czynności czysto organizacyjnych (pisemna zgoda rodziców na udział w wycieczce, zabezpieczenie transportu uczniów itd.) są w gestii nauczycieli i wiele zależy od ich zaradności i umiejętności nawiązania kontaktów z kierownictwami instytucji czy zakładów pracy, do których wycieczki są organizowane. Te wycieczki edukacyjne mogą mieć charakter krajoznawczy, zawodoznawczy, przyrodoznawczy ,historyczny, regionalny, kulturalny oraz jeszcze inny.
Dzięki wycieczkom zawodoznawczym uczniowie mogli między innymi: zapoznać się z etapami powstawania książki w drukarni „Pozkal”, produkcją wyrobów cukierniczych w Wytwórni Wyrobów Cukierniczych „Inopol”, czynnościami krawieckimi związanymi z szyciem na zamówienie w Studium Mody „Styl”, produkcją części zamiennych do maszyn rolniczych w zakładach „Inorol-bis” w Mątwach, prześledzić od początku do końca proces technologiczny wypieku pieczywa w nowocześnie urządzonej piekarni mechanicznej.
Inne cele miały wycieczki do Powiatowej Straży Pożarnej oraz jednej z jednostek wojskowych w Inowrocławiu z okazji Dnia Pułku.
Na terenie straży pożarnej uczniowie przekonali się jak trudna i niebezpieczna jest praca strażaka. Tam zapoznali się z najnowocześniejszym sprzętem do ratowania mienia i ludzi oraz udzielania pomocy w czasie klęsk żywiołowych.
Dużym przeżyciem dla wszystkich był pobyt w jednostce wojskowej z okazji„Dnia Sapera. Tam przez kilka godzin mogli zasmakować „życia żołnierskiego” Po zwiedzeniu sal szkoleniowych uczniowie mogli zapoznać się ze sprzętem saperskim do wykrywania min i niewypałów, założyć na głowę hełm zobaczyć jak im do twarzy jest w mundurze i po raz pierwszy w życiu posługiwać się ćwiczebnym karabinem. Na koniec zostali poczęstowani żołnierską grochówką.
Innym przykładem zajęć edukacyjnych są wycieczki krajoznawcze np. szlakiem piastowskim do Kruszwicy i całodniowe zwiedzanie zabytków Torunia.
W legendarnej Kruszwicy uczniowie zwiedzili Mysią Wieżę, Romańską Kolegiatę, pozostałe ruiny zamku i zachwycali się pięknem Krajobrazowgo Parku Nadgoplańskiego. Atrakcją dla nich był turystyczny statek” Rusałka” odbywający rejsy po Gople.
Wydarzeniem dla uczniów była całodniowa wycieczka do historycznego Torunia. Tam duże wrażenie na nich zrobiła toruńska starówka a zwłaszcza ratusz i pomnik Mikołaja Kopernika oraz przylegające do niego uliczki z domem, w którym mieszkał wielki astronom. Podziwiali Krzywą Wieżę i strzeliste wieże kościołów. Nie obyło się bez spaceru wzdłuż brzegów Wisły i raczenia się piernikami, z których miasto to słynie.
W programie indywidualnego nauczania każdego ucznia jest poznawanie historii, zwyczajów oraz tradycji regionu. Ten blok tematyczny realizowany był poprzez udział w biesiadzie folklorystycznej w Radojewicach gdzie zapoznali się z twórczością ludową (stroje, pieśni, gwara, muzyka) znanego Zespołu Folklorystycznego „Radojewiczanie”. Zaproszeni przez członkinie Koła Gospodyń Wiejskich w Słońsku brali udział w święcie kiszenia kapusty. Będąc w Pakości zwiedzili zabytek jakim jest kulturowy park pn. ”Kalwaria Pakoska” składająca się z 25 barokowych kapliczek „Męki Pańskiej”.W wędrówkach po Inowrocławiu zwiedzili romańską Bazylikę pod Wezwaniem Najświętszej Marii Panny i gotycką Farę świętego Mikołaja. W miejscowym Muzeum im. Jana Kasprowicza zaciekawiły ich pamiątki po wielkim poecie Kujaw urodzonym w Szymborzu, zaś na Stałej Wystawie Historii Solnictwa na Kujawach zobaczyli skarby jakie kryje pod sobą żyzny czarnoziem kujawski.
Znajomości najnowszej historii Kujaw i kształtowaniu postaw patriotycznych służyły zajęcia w Parchaniu, gdzie mieszkał w dworku z rodziną Generał Władysław
Sikorski, Premier Rządu Emigracjnego i Wódz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Innym razem uczniowie na skraju lasów gniewkowskich, (miejscu uświęconym krwią bestialsko zamordowanych Polaków przez okupantów hitlerowskich,) posprzątali tereny wokół wzniesionego tam pomnika a następnie oddali hołd poległym czcząc ich pamięć minutą ciszy, zapalając znicze i składając wiązanki kwiatów na płycie pomnika ..
Ważnym celem grupowych zajęć indywidualnego nauczania jest kształtowanie nawyków proekologicznych poprzez bezpośrednie obcowanie z naturą - przyrodą dostrzegając jednocześnie jej piękno, różnorodość i kolorystykę w różnych porach roku .Temu służyły kilkakrotne zajęcia w parku uzdrowiskowym i znajdujących się w ich obrębie „Ogrodach Papieskich”. Uroku tym zajęciom dodawały pięknie utrzymane alejki , dywanowe kobierce, szum tryskających fontann, śpiewy ptaków, widoki pływających na stawku dzikich kaczek, czy skakającyh po drzewach i trawnikach rudych wiewiórek. To wszystko mogli podziwiać nasi uczniowie indywidualnego nauczania. Ruch i zabawy na świeżym powietrzu przesyconym jodem, ktory wydobywa, się z opadającej po tężniach solanki cieszy nie tylko wzrok ale dodaje również sił i zdrowia będącym niesprawnym umysłowo uczniom, najczęściej ze sprzężonymi innymi niesprawnościami zdrowotnymi.
Dzięki wycieczkom edukacyjnym uczniowie mogli uczestniczyć w wielu imprezach teatralnych, muzycznych, kukiełkowych, organizowanych przez Wydział Zdrowia i Pomocy Społecznej Urzędu Miejskiego oraz Zarząd Kujawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej..
W tych wycieczkach edukacyjnych oprócz walorów edukacyjnych nie zabrakło elementów wychowawczych.. Na przykład przekazanie karmy dla zwierząt przebywających w inowrocławskim, schronisku zakupionej z pieniędzy uzyskanych ze szkolnych aukcji powystawowych..
Uczniowie naszej szkoły w czasie wycieczek nie sprawiali kłopotów wychowawczych , potrafili docenić wysiłek pracujących w zakładach pracy zachować się proekologicznie w kontakcie z przyrodą oraz przyjąć należytą postawę widza w czasie imprez kulturalnych.
Uczniowie indywidualnego nauczania dzięki grupowym zajęciom mogli się lepiej poznać, nawiązać między sobą więzi przyjaźni, stali się sobie bliżsi i bardziej wyrozumiali . Przekonali się , że w grupie pod opieką swoich nauczycieli może być ciekawiej, weselej oraz bezpieczniej. Najbardziej zadowoleni byli z tego, że stanowią jedną integrującą się rodzinę szkolną.
Opracowanie: mgr Hanna Głuszkowska
